SKIP TO CONTENT

ZOEKTOCHT NAAR STIJL EN ALLURE

MET ARNO KANTELBERG
Stijlpastoor des Vaderlands Arno Kantelberg, hoofdredacteur van ModMod, doet maandelijks verslag van zijn zoektocht naar stijl en allure.
Deze keer over Rotterdam.

Heeft het ontwerpen van een auto ook niet iets weg van boetseren? Schuilt er in een auto-ontwerper ook een beeldhouwer? Misschien zelfs een architect? Als ik het lijnenspel van mijn Peugeot 408 bewonder (wat ik regelmatig doe, vooral na de wekelijkse wasbeurt), meen ik daar toch iets van een bouwtechnische gedachte in te zien.

Dat bracht me op het idee om in mijn zoektocht naar allure de blik op architectuur te richten. En welke stad in Nederland is daar geschikter voor dan Rotterdam? De vernietiging van de Rotterdamse binnenstad in 1940 heeft een bonanza aan bouwstijlen opgeleverd. Er is wederopbouwarchitectuur zoals Het Industriegebouw, de Van Nelle Fabriek voor de liefhebbers van het Nieuwe Bouwen, en er zijn wolkenkrabbers zoals de Maastoren en De Rotterdam. En daar tussen vind je nog monumenten die het bombardement overleefd hebben, zoals het majestueuze Stadhuis.
 

ROTTERDAM

Dus reed ik op een zonnige zomerdag naar Rotterdam. Op de Kop van Zuid ging ik – uiteraard – langs bij Hotel New York. Hier vertrokken vanaf eind negentiende eeuw de stoomschepen van de Holland Amerika Lijn (HAL) naar Amerika. Dat waren stoomschepen met naam als ss Rotterdam, om duidelijk te maken hoe groot de rol van de Maasstad was in de emigratie naar het beloofde land.

Waar ik achterkwam tijdens mijn bezoek: Rotterdam is een stad met architectonische ambitie. Het is niet voor niks thuishaven van het Nationaal Architectuurinstituut, tegenwoordig onderdeel van de fusieorganisatie Het Nieuwe Instituut.

Maar die architectonische ambitie is geen gevolg van het oorlogsbombardement. Al vóór de Tweede Wereldoorlog was Rotterdam als stad vooruitstrevend in ’t bouwen. De Van Nelle Fabriek en het Huis Sonneveld bestonden al voor het bombardement van 1940. Net als de Bauhaus-achtige woningbouwprojecten die stadsarchitect J.J.P. Oud liet bouwen in Spangen, het Witte Dorp en de Kiefhoek.

Wat ik ook signaleerde: allure zit ‘m niet per se in de omvang. Hotel New York wordt inmiddels omzoomd door gigantische woontorens, onder meer door De Rotterdam, de door Rem Koolhaas ontworpen wolkenkrabber die is vernoemd naar het stoomschip van weleer. Je zou verwachten dat het voormalige kantoor van de Holland Amerika Lijn wordt overschaduwd door al die giganten eromheen. Maar niets is minder waard. Hotel New York blijft echter moeiteloos overeind. Omdat het historie heeft, en de ausdauer die een gebouw allure kan geven.